Z cyklu: Izerskie Księgi Walońskie / From the Izerian Walenbucher series

"W Jeleniej Górze pytaj o wieś / Idź następnie pod górę, w stronę Czarnej Góry, obok huty szkła / a dojdziesz do Białej Wody, gdzie znajdziesz tyle złota do płukania i ametystów, ile tylko zapragniesz" (Wrocławska Księga Walońska, ok. 1460) [za: M. Sachanbiński, Kamienie szlachetne i ozdobne Dolnego Śląska, Zakład Ossolińskich 1979, s. 95]

C]zu hirspergh froge noch eynen dorffe daz hayssit petirszdorfdor noch kein seywers hawe do gehe obene den obir wegk kegin den swartczyn berge vor die glaze hutte, sokomes tu zcu dem weyssin wasser adir zcu der weyssin bachso findistu zcu waschen golt unde ametissten alzo vil du wilt…”

W Jeleniej Górze pytaj o jedną wieś, która się nazywa Piechowice,tam nie będą jeszcze płuczkarze, to idź wyżej górną drogąku czarnej górze przed hutę szkłatak dojdziesz do białej wody albo do białego potokututaj znajdziesz do wypłukania złota i ametystów ile tylko chcesz...

Od siebie dodam jeszcze: szukaj znaków, one tam są i uważnego wędrowca prowadzą, jak to zaświadczają poniższe obrazki:

A kolor jego to RUBIN:

[vitrum silvestre, montanum]

A oto - dzięki uprzejmości dr Przemysława Wiatera - oryginalny cytat i profesjonalne tłumaczenie, przed chwilą otrzymane (bardzo dziękujemy!):


"[C]zu hirspergh froge noch eynen dorffe daz hayssit petirszdorf

W Jeleniej Górze pytaj o jedną wieś, która się nazywa Piechowice,

dor noch kein seywers hawe do gehe obene den obir wegk kegin

tam nie będą jeszcze płuczkarze, to idź wyżej górną drogą

den swartczyn berge vor die glaze hutte,

ku czarnej górze przed hutę szkła

sokomes tu zcu dem weyssin wasser adir zcu der weyssin bach

tak dojdziesz do białej wody albo do białego potoku

so findistu zcu waschen golt unde ametissten alzo vil du wilt…

tutaj znajdziesz do wypłukania złota i ametystów ile tylko chcesz...”

Więcej na ten temat w książce "Szklarska Poręba. Monografia historyczna", Jelenia Góra 2010.


Przemku, podejrzewałem to już wcześniej - dlatego wtedy prosiłem Cię o ten cytat - a po wczorajszym nabrałem niemal pewności, że odnoszą się te słowa do centralnej części Grzbietu Kamienickiego.

płuczkarze = Wolfseiffen, Goldgruben

górna droga = Kozia Szyja

czarna góra = np. Kamienica

huta = patrz na załączonym obrazku (a na Mestichblacie Huttstatt, Huttenbusch)

biały potok / biała woda - ? 

Wieloryby, Walhen, Walsh

Wielorybów, a wraz z nimi Venedigermännlein były biegły w magii, w przemyśle mężczyzn górniczych doświadczonych, którzy często dominowały w czarnej magii. W nich, prawdopodobnie idea życia obok włoski (Welsch, były nazywane wieloryby w górnych niemiecki) górników i poszukiwaczy 15. i 16 Wieku przyjechał do Niemiec i określone przez góry w poszukiwaniu metali szlachetnych. Ponieważ są one przypisane do poszczególnych sztuk, ona obdarzona ludzi z demonicznych cech.
Zostały one podpisane do magii, którą związany z topienia i rafinacji metali używanych, oni też mogą zrobić żyły w magiczny sposób znaleźć. Posiadali środki, aby (o czapce, Kamień, herb) na niewidoczny. Na płaszcz, lecieli, jak Venetian, z powrotem do ojczyzny.
pionierską góry lub książeczkę łupków, w których dane typograficzne i porady źródeł, ruda, itp. zostały włączone, zwany wieloryby książki. W nich znajdują się również znaki wieloryby, tajne skróty który poszukiwacz ich wyznaczonych miejscach. Najstarsza książka wieloryb z późno 15-sze Century (pismo Breslauer). Wiara w wielorybów przyszedł do 1500, Aventis bawarski kronika mówi o "sporo sztucznie Walhen że ZUE może zrozumieć, na złoto i schaiden dasselbig kunnthen po Niemcy jechał z taką jeszcze mod Wisten geen".
W tradycji narracyjnej ludowej, wieloryby mniej znany niż Venetian. Tradycja wieloryby głównie w literackich źródeł, takich jak wieloryby i książek ujętych prace nad górnictwem. Jest znany także z nazwy poszczególnych wielorybów jest mowa, a Wenecjanie sprostać, zwłaszcza w opowieści ludowej. Często zdarza się, wieloryby i Wenecja nie różniły się od siebie.
W pierwszych dniach tradycji aż do końca 16. Wieku. Wieloryby są w prawdziwych ludzi, rzeczy widzialnych i poszukiwacze mineralne wiedzę Włosi. Tylko z początku 17. Wieku. Są one wyposażone w demonicznych cech, a więc nawet demonicznych postaci. 

[http://sphinx-suche.de/elementa/walen.htm via Google Translate]