Gustav Kittelman, Rabishau, 1889

Pierwotnie odczytałem nazwisko jako Rittelman, ale po uwagach od bardziej uczonych w tej kwestii czytelników (patrz poniżej), zmieniłem na poprawne Kittelman. Dziękuję za wsparcie w tej sprawie!

Z Rębiszowem związana jest pewna ciekawa kwestia. Jak wiadomo, końcówka "-hau/how" znaczy poręba, czyli miejsce wykarczowane pod wieś. Mamy Schreiberhau ("porębę szklarzy", czyli Szklarską Porębę), Seifershau ("porębę Seifera/Siegfrieda", czyli Kopaniec), etc. 

Problem w tym, że w niemieckim nie ma imienia "Rabi", a parę kilometrów na północny-wschód od Rębiszowa biegnie droga z Grudzy do Gajówki zwana na przedwojennej mapie "Juden Strasse".

Wydaje mi się, że są to dwie dość istotne wskazówki, sugerujące, że być może Rębiszów założony był przez grupę jehudimów (hebr. jehudim = wyznawca Jahwe, Żyd).

kyja pisze...

krótko po Drugiej Wojnie Światowej Rębiszów miał nazwę Rabin-taką widziałam na mapie z 1946 r.

A może to Kittelman (tak nieśmiało zapytuję, bo gotyku z XIX w. nie znam zbyt dobrze)? ta rodzina była dość liczna kiedyś w okolicznych wioskach...

7 maja 2011 09:26

Kittelman może być. Ostatnio przez godzinę próbowałem ustalić pierwszą literę na tablicy na młynie w Starej Kamienicy (jest na blogu) - obejrzałem dokładnie wszystkie możliwe szwabachy - i nic.

krkonos pisze...

W "Schlesische Bergwacht" z 1956 r. znalazłe taką oto wzmiankę autorstwa niejakiego R. Wiese - mieszkańca przedwojennego Rabishau (pozwalam sobie od razu na polski walnąć):

"[...] Lokacja wsi nastąpiła ok. 1330 r. W owym czasie Góry Izerskie pokrywał gęsty las. Pośród niego wyrąbywane były wolne przestrzenie (Haue - poręba). W lesie tym żyło dużo kruków (niem: Rabe), stąd pierwotna nazwa Rabenhau (Krucza Poręba). Juz w aktach spisywanych po łacinie nasza wieś oznaczana była mianem Rabisow, z czego wywodzi się przekształcona nazwa Rabishau. W pieczęi gminy Rabishau widniał obrys kruka (jako godło) [...]".
Pozdrowienia dla Drzew Najstarszych - Tomek P.

7 maja 2011 18:58

Hmm... zgadzam się, to może być wyjaśnienie. Staffa podaje 1305 Rabysow. Ale od Rabenhau do Rabysow jest tak daleko... A Juden Strasse...?

krkonos pisze...

Jak rozumiem, chodzi o tę kamienną tablicę z imieniem Robert, nazwiskiem, którego końcówki nie mogę doczytać (Weichmitz???) i datą 1882. Otóż pierwsze słowo brzmi Erbmil (młyn dziedziczny, z tym że forma współczesna tego słowa to "Erbmühle").

7 maja 2011 21:06

Chodziło mi właśnie o tę pierwszą literę nazwiska... Weichnitz brzmi dobrze...